ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΟΥ «IRIS SPECIAL»

Όταν πρωτοειπώθηκε το απόφθεγμα: «Η τέταρτη εξουσία είναι ο Τύπος», ακούστηκε υπερβολικό. Σήμερα, ακούγεται τόσο μετριοπαθές, που, διασκευασμένο σε: «Τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης συνιστούν την πρώτη εξουσία», ακούγεται απόλυτα ρεαλιστικό. Κι αυτό γιατί τα ΜΜΕ ασκούν καθοριστική επίδραση στην εκτελεστική και νομοθετική -τουλάχιστον- εξουσία, οι οποίες ασκούνται από πολιτικούς.
Οι σχέσεις, εξάλλου, μεταξύ ΜΜΕ, πολιτικής και πολιτικών, αποτέλεσαν αντικείμενο έντονου προβληματισμού τον τελευταίο χρόνο στη χώρα μας, τόσο λόγω των τελευταίων βουλευτικών εκλογών, του Μαρτίου 2004, οπότε και επιβλήθηκαν περιορισμοί της εμφάνισης των πολιτικών στα ΜΜΕ (τηλεόραση και ραδιόφωνο) κατά την προεκλογική περίοδο, όσο και με αφορμή την πρόσφατη ψήφιση του «Νόμου για τον Βασικό μέτοχο», όπως συνηθίσαμε να αποκαλούμε τον Ν. 3310/2005 «για τη διασφάλιση της διαφάνειας και την αποτροπή καταστρατηγήσεων κατά τη διαδικασία σύναψης δημοσίων συμβάσεων».
Το «Iris Special» βασίστηκε στη διάσκεψη, που οργανώθηκε τον Ιούνιο του 2004 από το «Ευρωπαϊκό Ραδιοτηλεοπτικό Παρατηρητήριο» και το «Ινστιτούτο του Δικαίου της Πληροφορίας» του Πανεπιστημίου του Άμστερνταμ, με θέμα την πολιτική έκφραση στα ΜΜΕ.
Διατυπώνονται, σε αυτό, εμπειρίες και θέσεις 12 χωρών. Το ενδιαφέρον επικεντρώνεται στην Ευρώπη και το παράδειγμα των ΗΠΑ χρησιμοποιείται ως συγκριτικό στοιχείο. Μέσα από τους προβληματισμούς των χωρών αυτών αναλύονται πολλά από τα βασικά σημεία του επίμαχου ζητήματος.
Το δικαίωμα πολιτικής έκφρασης προβλέπεται και από την Ευρωπαϊκή Σύμβαση των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου. Σήμερα, εν πολλοίς, το δικαίωμα αυτό ασκείται διαμέσου των ΜΜΕ. Αποτελούν αυτά τον συνδετικό κρίκο μεταξύ αυτών που στέλνουν τα πολιτικά μηνύματα και αυτών που τα λαμβάνουν. Σε καμιά περίπτωση, όμως, τα Μέσα δεν είναι μόνον αυτό, αλλά πολύ περισσότερα.
Μπορούν να επηρεάζουν το αποτέλεσμα των εκλογών, μπορούν να χτίζουν ή να γκρεμίζουν πολιτικές καριέρες, στρέφοντας την κοινή γνώμη υπέρ ή κατά συγκεκριμένων πολιτικών προσώπων. Έχουν την εγνωσμένη δυνατότητα να διαμορφώνουν πολιτικές συνειδήσεις, καθώς και να αποδίδουν, ή όχι, την πραγματικότητα, ως έχει και να μεταδίδουν πληροφορίες όπου, όταν και όπως αυτά επιλέγουν.
Τις διαστάσεις των παραπάνω φαινομένων και τις πιθανές λύσεις επιχειρεί να αναλύσει το «Iris Special», αλλά και να αγγίξει κάποια επιμέρους σημαντικά ζητήματα, όπως την πολιτική διαφήμιση, τον τρόπο κάλυψης από τα Μέσα τρομοκρατικών ενεργειών, την επιβολή ενδεχόμενων περιορισμών στη μετάδοση των μηνυμάτων των τρομοκρατών, τα υφιστάμενα, ακόμη, σε κάποιες χώρες, κρατικά μονοπώλια στα ΜΜΕ και την καλπάζουσα τεχνολογία, που διαμορφώνει τόσο νέους τρόπους διεξαγωγής του πολιτικού διαλόγου διαμέσου των υπαρχόντων ΜΜΕ, όσο και νέα Μέσα, με τα οποία αυτός μπορεί να διεξαχθεί.
Ο προβληματισμός επί των άκρως σημαντικών θεμάτων αυτών, που επηρεάζουν καθοριστικά το πολιτικό σκηνικό και τη ζωή μας, φιλτραρισμένος μάλιστα, μέσα από τις εμπειρίες των συμμετεχόντων κρατών, καθιστούν το «Iris Special» ιδιαίτερα ενδιαφέρον πόνημα, όχι μόνο για τους νομικούς, τους πολιτικούς και τους δημοσιογράφους, αλλά και για κάθε πολίτη.
Παπαδάκη Θεοδώρα
Δικηγόρος
D.E.A. και D.E.E. Ευρωπαϊκού Δικαίου
Ειδικός Νομικός Επιστήμονας ΕΣΡ