Αφού σας ευχαριστήσω κι εγώ ολόθερμα για την σημερινή σας παρουσία στην τόσο ωραία αυτή εκδήλωση, για την οργάνωση της οποίας συγχαίρω το ΔΣ του Συλλόγου και το ευχαριστώ για την πρόσκλησή μου στο βήμα, θα ήθελα, ξεκινώντας, να σας καλέσω να παίξουμε ένα παιχνίδι: Να κλείσουμε όλοι τα μάτια και να προσπαθήσουμε να θυμηθούμε την πιο ήρεμη στιγμή των παιδικών μας χρόνων. –Να μαντέψω;.. Πιστεύω πως για όλους μας είναι η στιγμή που η Μαμά μας κράτησε αγκαλιά, για να μας κοιμήσει, να μας παρηγορήσει… να μας τραγουδήσει…
Κι αν κλείσουμε τα μάτια ξανά και προσπαθήσουμε να σκεφτούμε την πιο ευτυχισμένη στιγμή των μετέπειτα χρόνων μας, σίγουρα είναι η στιγμή, που πρωτοκρατήσαμε αγκαλιά το μωρό μας!!…
Γιατί η σχέση Μητέρας και Παιδιού είναι Μοναδική, Καθοριστική, όχι μόνο Σημαντική… αλλά και Συμπαντική!!
Διότι η Μητέρα είναι ο Κρίκος σύνδεσης του Σύμπαντος (όπου βρισκόμασταν πριν τη Γέννησή μας) με τη Γη (όπου ήρθαμε μετά από αυτήν)…
Η Μητέρα είναι το πρόσωπο, από την υπευθυνότητα του οποίου εξαρτάται, όχι μόνο η ποιότητα, αλλά και η Ύπαρξη –αυτή καθεαυτή- ενός Ανθρώπου.
Η Μητέρα κυοφορεί, γεννά, γαλουχεί, ανατρέφει, διαπαιδαγωγεί, συντηρεί τη ζωή, που δημιούργησε μέσα της… ΚΑΙ με το δικό της γενετικό υλικό, και με τα δικά της γονίδια και χρωμοσώματα.
Επομένως, ΚΑΙ Γεννά… όχι μόνο ‘’Τίκτει’’… όπως ισχυριζόταν για να την κατηγορήσει και να προσβάλλει την συνεισφορά της η Φαλλοκρατική κοινωνία μας… Η ίδια Κοινωνία… που την κατηγορούσε… -μέχρι ξυλοδαρμού κάποιες φορές- όταν γεννούσε Κορίτσια… όταν δεν ήταν… Αγορομάνα… Άλλος ένας Παραλογισμός και Αντιφατικότητα στην αντιμετώπιση της Γυναίκας!… που φταίει για Όλα, (‘’cherchez la Femme’’), που έδωσε το μήλο στον Αδάμ… που ‘’τύλιξε’’ τον Σύζυγό της… που… παρέσυρε έναν άλλον Σύζυγο να απατήσει την Γυναίκα του… αφού ‘’εκ Γυναικός τα Φαύλα’’ (φράση που έγραψε την Κασσιανή στην ιστορία… προκαλώντας την απάντησή της)… Γιατί αυτή η Κοινωνία, θέλει να απαλλάσσει τον Άντρα από κάθε Ευθύνη – γι’ αυτό και τον έχει διαμορφώσει Ανεύθυνο στις σχέσεις του με την Γυναίκα και τα παιδιά του… Είναι η Κοινωνία που επαινούσε τον Άντρα όταν σκότωνε και τον αναδείκνυε σε Ήρωα! Ενώ η Γυναίκα που Γεννούσε, αντί να θεοποιείται, …όπως στις Μητριαρχικές κοινωνίες, γινόταν εντονότερα ακόμη θύμα εκμετάλλευσης!!!
Αυτή η Κοινωνία πρόσφατα σχετικά συνειδητοποίησε την χρησιμότητα και την αναγκαιότητα της συμμετοχής ΚΑΙ του πατέρα στην ανατροφή ενός παιδιού. Κατηγορούσε, – μέσω της ‘’Κακιάς Πεθεράς’’ και του λοιπού περίγυρου – την Μητέρα, που άφηνε, έστω και λίγο, τον Πατέρα να ασχοληθεί με το παιδί, καθήν στιγμή σύγχρονες έρευνες αποδεικνύουν, ότι παιδιά που ο Πατέρας τους δεν τα έκανε, ακόμη και μπάνιο, κοινωνικοποιούνται δυσκολότερα!
Κι έτσι, φτάσαμε σε Κρίση, όχι μόνο Οικονομική, που πλήττει άμεσα τις Μητέρες και τις Γυναίκες γενικότερα, αλλά και σε Κρίση στις σχέσεις των δύο φύλων, Κρίση στον θεσμό του Γάμου – αφού περισσότεροι από τους μισούς έγγαμους καταλήγουν σε διαζύγιο- αύξηση των άγαμων Μητέρων, των συμφώνων συμβίωσης και κάθετη αύξηση των μονογονεικών οικογενειών, όπως και των ομόφυλων ζευγαριών…
Φαινόμενα, για τα οποία θα μπορούσαμε – και θα ήταν σκόπιμο- να αφιερώσουμε ειδική εκδήλωση στο καθένα από αυτά!
Ενθυμούμενη και την ιδιότητά μου της Δικηγόρου, θα ήθελα να σας ενημερώσω για κάποια σημαντικά νομοθετήματα, που επιτέλους αναγνώρισαν πως η Μητέρα έχει και δικαιώματα:
-Ο Νόμος 1329/83 έφερε την επανάσταση στο Οικογενειακό Δίκαιο. Εξίσωσε πλήρως την Μητέρα με τον Πατέρα και το ‘’παιδί γεννημένο εκτός γάμου’’ με το ‘’γεννημένο εντός γάμου’’. Θέσπισε την δυνατότητα της Μητέρας να δώσει στο παιδί της το επίθετό της και όχι του Πατέρα – Συζύγου, και άλλα πολλά.
Η εφαρμογή, όμως, των διατάξεων αυτών εναπόκειται στην κοινωνία ξανά, που δυστυχώς πολλές φορές τα μπλοκάρει!!
Για την εργαζόμενη Μητέρα ο Νόμος 1414/84 απαγόρευσε τις δυσμενείς διακρίσεις εις βάρος της, σε σχέση με τον άντρα, ενώ ταυτόχρονα προστάτευσε την Έγκυο Γυναίκα Εργαζόμενη από απόλυση και από ακατάλληλες για την κατάστασή της συνθήκες εργασίας. Μερίμνησε, επίσης, για χορήγηση άδειας λοχείας και ανατροφής παιδιού.
Ο Ν. 3838/2010 ασχολήθηκε με την ‘’μονογονεική οικογένεια’’. Την οικογένεια, δηλαδή, στην οποία υπάρχουν παιδιά κάτω των 18 ετών, που έχουν μόνο έναν γονέα, είτε γιατί ο άλλος γονέας απεβίωσε, είτε λόγω διαζυγίου ή γιατί ο γονέας δεν παντρεύτηκε ποτέ.
Ο αριθμός, ποσοστιαία, των μονογονεικών οικογενειών διαρκώς αυξάνεται, διεθνώς. Το 1970 ανερχόταν στο 11%, το 1996, στο 31% και σήμερα, στο 42%.
Για τον γονιό, που, ως επί το πλείστον, είναι η Μητέρα, που καλείται μόνη να μεγαλώσει τα παιδιά της, προβλέπονται διευκολύνσεις, που αφορούν την ευκολότερη προσέγγιση παιδικών σταθμών, την οικονομική της κατάσταση, μέσω μηνιαίων επιδομάτων και φορολογικών διευκολύνσεων, κοινωνικού τουρισμού κλπ.
Αλλά και στο επίπεδο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, υιοθετούνται οδηγίες και ψηφίσματα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, για την διασφάλιση δικαιωμάτων των Μητέρων – ειδικά όσων ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες – και των Παιδιών.
Σημαντικότατος θεωρείται, ακόμη, ο Νόμος 3500/2006, για την ‘’ενδοοικογενειακή βία’’, θύματα της οποίας ήταν, και είναι, αποκλειστικά σχεδόν, οι Μητέρες και τα Παιδιά τους.
Ο Νόμος αυτός μεριμνά για την ευκολότερη σύλληψη του Δράστη – Συζύγου ή Συντρόφου – και την προστασία των θυμάτων.
Πολυσυζητημένο θέμα – ιδιαίτερα πρόσφατα – ήταν η συμβίωση των Ομοφυλόφιλων.
Η άποψή μου – όπως την έχω εκφράσει επανειλημμένα ΚΑΙ μέσω των ΜΜΕ – είναι πως η Πολιτεία σύμφωνα και με το Σύνταγμά μας, αλλά και σύμφωνα με Ευρωπαϊκές και Διεθνείς Συμβάσεις Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, οφείλει να διασφαλίζει την δυνατότητα κάθε Πολίτη, να κάνει τις επιλογές του και να τις υπηρετεί στον προσωπικό του χώρο.
Αυτό, όμως, που θα αποτελούσε βιασμό της Φύσης γενικά και της Φύσης του ανθρώπου ειδικά, θα ήταν να γίνει ( de lege – εκ του νόμου δηλαδή) Μητέρα, ένας Άντρας!…
Για να εφαρμόζονται, όμως, εν τοις πράγμασι, όλα τα προαναφερόμενα, η Πολιτεία πρέπει να ενημερώνει τους Πολίτες γενικά και να τους διαπαιδαγωγεί στην κατεύθυνση σεβασμού των δικαιωμάτων της Μητέρας και της Γυναίκας – που τελευταία, και λόγω κρίσης, έχουν δεχθεί καίρια χτυπήματα και έχουν γνωρίσει σημαντικά πισωγυρίσματα!…
Καθοριστικός είναι ο αυστηρός έλεγχος εφαρμογής των προστατευτικών διατάξεων τόσο στους εργασιακούς χώρους, όσο κι εντός της οικογένειας κλπ, καθώς και η παροχή νομικής προστασίας, για δικαστική διεκδίκηση των σχετικών δικαιωμάτων της Μητέρας.
Ενόψει, μάλιστα, και των επερχόμενων εκλογών, πρέπει να τονίσουμε πως η Μητρότητα θα έπρεπε να είναι από τα πρώτα θέματα της προεκλογικής ατζέντας, γιατί άπτεται άμεσα τόσο της επίλυσης του δημογραφικού μας προβλήματος, αλλά και όλων των κυβερνητικών πολιτικών: οικονομικής, εργασιακής, κοινωνικής, εκπαιδευτικής, αμυντικής κλπ.
Η Γιορτή της Μητέρας, επομένως, δεν είναι μόνο η αφορμή να δώσουμε – μικροί και μεγάλοι – στις Μανούλες μας, την μοναδική ανταμοιβή που διεκδικούν για τις τόσες θυσίες τους:
Ένα φιλί, έναν “καλό λόγο”, ένα ‘’Χρόνια πολλά’’, ένα όμορφο… μαγιάτικο τριαντάφυλλο…
Είναι και ημέρα προβληματισμού, συνειδητοποίησης, αποφάσεων, αλλαγών…
Δώρα Παπαδάκη
Δικηγόρος Αθηνών στον Άρειο Πάγο
D.Ε.Α. και D.Ε.Ε. Ευρωπαϊκού Δικαίου